3 mei 2021 leestijd 3 min door mr. Hans Both
Een belangrijk deel van overeenkomsten komt online en niet offline tot stand. De wetgeving hobbelt achter ontwikkelingen aan. Een mondelinge overeenkomst kan worden bewezen door erkenning door partijen of door middel van getuigen. Een ouderwetse schriftelijke overeenkomst wordt bewezen door een zogeheten natte handtekening. Zo’n papieren overeenkomst heeft dwingende bewijskracht[1]. Maar wat nu als de overeenkomst niet door beide partijen op één papier wordt ondertekend middels een ouderwetse handtekening?
In deze blog vertel ik over hoe op elektronische wijze met een handtekening kan worden ondertekend. Ik vertel eerst welke soorten elektronische handtekeningen er zijn. Vervolgens geef ik een voorbeeld uit de jurisprudentie.
Elektronische handtekeningen
Anno nu kunnen drie soorten elektronische handtekeningen worden onderscheiden. Bewijsrechtelijk maakt het uit welke soort elektronische handtekening is gebruikt.
Je hebt de gewone elektronische handtekening, de geavanceerde elektronische handtekening en de gekwalificeerde elektronische handtekening.
- De gewone handtekening is bijvoorbeeld een gescande handtekening op papier die onder een mail wordt geplakt als afbeelding.
- De geavanceerde handtekening is een handtekening waarbij een unieke code gebruikt wordt. Alleen de ondertekenaar heeft deze unieke code.
- De gekwalificeerde handtekening is een handtekening met een gekwalificeerd certificaat. Deze certificaten worden uitgegeven door certificatiedienstverleners.
Alleen de gekwalificeerde elektronische handtekening staat gelijk aan een natte, handgeschreven handtekening. Alleen zo’n elektronische handtekening heeft dus per definitie dezelfde dwingende bewijskracht[2].
De gewone en de geavanceerde elektronische handtekening staan pas gelijk aan de handgeschreven handtekening als de handtekening ‘voldoende betrouwbaar’ is. Voor de vraag wat daaronder mag worden volstaan, moet je kijken naar het doel waarvoor de elektronische handtekening is gezet. Ook moet je kijken naar alle overige omstandigheden van het geval[3].
Hoe groter het belang, hoe betrouwbaarder de handtekening moet zijn.
Voorbeeld
Een voorbeeld uit de rechtspraak is de volgende zaak[4]. Een directeur van een BV had op verzoek van de bank zich privé borg gesteld voor de lening die zijn BV van de bank betrok. De bank had genoegen genomen met een gewone elektronische handtekening. De man had volgens de bank de akte van borgstelling uitgeprint voorzien van een natte handtekening. Deze had hij vervolgens ingescand geretourneerd aan de bank. Hij had daarbij de applicatie Adobe Sign gebruikt.
De BV van de directeur ging failliet. De bank sprak hem privé aan uit hoofde van de borgtocht, maar de man betwistte dat hij de overeenkomst van borgtocht had ondertekend. In de uitspraak heeft de rechtbank in deze casus geoordeeld dat de Adobe Sign-handtekening ‘onvoldoende betrouwbaar’ was. Het document kwalificeerde hooguit als gewone elektronische handtekening. Ook deze gewone elektronische handtekening was volgens de rechter onvoldoende betrouwbaar voor ondertekening van een dergelijke borgtocht. Het ging om een aanzienlijk bedrag. De bank werd verweten een methode van ondertekening gebruikt te hebben die een groot risico met zich brengt voor misbruik door personen. Daarom oordeelde de rechtbank dat niet was komen vast te staan dat een overeenkomst van borgtocht was ontstaan. Een akte van borgtocht moet namelijk schriftelijk. De directeur ging vrijuit.
Indien u vragen heeft over de manier waarop u het zekerst online handtekeningen van klanten of wederpartijen kan vragen, neem dan contact met ons op. Er zijn verschillende opties. De beste en meest praktische is vaak afhankelijk van de omstandigheden van het geval.
[1] Art. 157 lid 2 Rv
[2] Dit is bepaald in art. 3:15a BW
[3] Zie art. 3:15a BW
[4] Rechtbank Zeeland-West-Brabant, vonnis 7 oktober 2020, ECLI:NL:RBZWB:2020:4817