13 december 2021 leestijd 3 minuten door Hans Both
De Hoge Raad heeft op 26 november 2021 een belangrijke uitspraak gedaan over de mogelijkheid van de gemeente om grond te verkopen[1]. Ik beschrijf hierna de feiten. Vervolgens beschrijf ik het oordeel van de Hoge Raad. Ik kan u verklappen. Het oordeel van de Hoge Raad is belangrijk en mogelijk ingrijpend voor gemeenten en andere overheidsinstanties.
Feiten
De feiten waren als volgt samengevat. De gemeente Didam besluit het oude gemeentehuis te verkopen. Een supermarktondernemer geeft aan interesse te hebben. De gemeente verwijst hem naar een projectontwikkelaar met de mededeling dat de locatie niet afzonderlijk te koop is. Deze projectontwikkelaar blijkt warme banden te hebben met een concurrent supermarktondernemer en biedt de concurrent natuurlijk nul kans. De concurrent laat het er niet bij zitten, maar moet tot aan de Hoge Raad om zijn gelijk te halen.
Oordeel
De Hoge Raad is verrassend kort van stof. Op grond van art. 3:14 van het Burgerlijk Wetboek mag een gemeente een bevoegdheid die haar als eigenaar van grond in principe toekomt, niet uitoefenen in strijd met geschreven of ongeschreven regels van publiekrecht. Tot de regels van publiekrecht behoren de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Tot die beginselen behoren zaken als het gelijkheidsbeginsel, fair play, motiveringsbeginsel, alles trouwens ook zoals voor een gemeente geldt op grond van de Mededingingswet.
Met name speelt hier volgens de Hoge Raad natuurlijk het gelijkheidsbeginsel. De gemeente moet ondernemers gelijke kansen bieden. Potentiële gegadigden moeten kunnen meedingen naar het onroerend goed, en zeker als interesse is kenbaar gemaakt. De gemeente moet zelfs op een passende manier ruchtbaarheid geven aan het voornemen van verkoop, over de selectieprocedure, het tijdschema en de toe te passen selectiecriteria.
Niet meer voortrekken
Mijn indruk is dat dit basisprincipe in het Nederlands recht door veel gemeenten decennia lang met voeten is getreden. Gemeenten moeten ophouden vriendjes of bepaalde partijen voor te trekken. Er is meer corruptie en oneerlijke behandeling dan je denkt. Je moet evenwel kennelijk naar de hoogste rechter om je gelijk te halen.
Zit je ook met het gevoel dat je als ondernemer oneerlijk wordt behandeld, neem contact met ons op. Wij hebben de nodige ervaring zaken aan de kaak te stellen.