27 mei 2021 leestijd 4 min door Maarten IJzerman (Bouwrecht)
Een aannemer/stukadoor/schilder schiet regelmatig kennissen te hulp. De aannemer ziet dit als vriendendienst. Hij vraagt voor zijn hulp ook weinig tot géén geld. Soms helpen familieleden van de kennis mee. Aan het eind van de rit is de kennis niet tevreden. Hij daagt de aannemer voor de rechter. De vraag die dan rijst: is de aannemer aansprakelijk voor gebreken in de ‘werkzaamheden’? In andere woorden: is sprake van een vrijblijvende vriendendienst of een aannemingsovereenkomst? Ik kan alvast wat verklappen: aannemers moeten écht goed oppassen in deze situaties.
In deze blog bespreek ik twee uitspraken waarin bovenstaande situatie aan de orde was. Verder geef ik nog enkele tips om deze situaties zo goed mogelijk te proberen te voorkomen. Ik sluit af met een conclusie.
Hulp bij het dakterras
In een zaak bij het Hof ’s-Hertogenbosch was sprake van de volgende situatie.[1] De heer Anker koopt tegels voor zijn terras.[2] De heer Bolt is een kennis van hem. Anker vraagt Bolt om hulp. Bolt heeft een eenmanszaak. Deze eenmanszaak richt zicht op bouwwerkzaamheden. Bolt vindt het goed. Ze spreken niet over een vergoeding. Bolt betegelt vervolgens het terras van Anker. Na een paar maanden ontstaan er scheuren in de tegels. Ook verzakt het terras iets. Anker vraagt Bolt in een brief alles te komen herstellen. Bolt doet dit niet. Anker gaat daarop naar de rechtbank. Anker vordert dat Bolt een schadevergoeding van € 5.831,05 moet betalen aan Anker. Bolt laat de tegels en het terras namelijk door iemand anders herstellen.
Het hof oordeelt het volgende. Het hof vindt dat Bolt aansprakelijk is. Bolt moet de schadevergoeding dus betalen. Het hof vindt namelijk dat sprake is van een overeenkomst van aanneming van werk. Het hof kijkt daarbij naar de volgende omstandigheden. Bolt houdt zich professioneel bezig met werkzaamheden in de bouw. Het aanleggen van een terras valt daarbinnen. Bolt en Anker gaan niet regelmatig met elkaar om. Zij kennen elkaar als gevolg van eerdere werkzaamheden.
Het hof komt Bolt in één punt tegemoet. Bolt heeft gesteld dat hij 20 uur heeft gewerkt. Hier heeft hij geen vergoeding voor ontvangen. Omdat sprake is van een overeenkomst van aanneming van werk, heeft Bolt volgens het Hof ook recht op een redelijke vergoeding. Het hof bepaalt dat Bolt recht heeft op € 50 maal 20 uur = € 1.000.
Badkamer voor een vriendenprijs
In een uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland speelde het volgende.[3] De heer Coolen was bevriend met mevrouw Dijkstra.[4] Dijkstra vraagt Coolen of hij niet haar badkamer kan opknappen. Coolen is immers een aannemer. Coolen vindt het goed. Hij rekent een vriendenprijs van € 25,00 per uur. Omdat Dijkstra zelf al het materiaal heeft aangeschaft, hoeft Coolen alleen nog alles te monteren. Na een woordenwisseling is Coolen boos. Daarom loopt hij weg en komt niet meer terug. Het werk is nog niet afgemaakt.
Dijkstra laat een deskundige komen. Deze oordeelt dat het werk dat Coolen heeft verricht allerlei gebreken heeft. Dijkstra wil daarom dat Coolen het werk komt herstellen. Zij sommeert Coolen schriftelijk om dit binnen drie weken te doen. Coolen komt niet opdagen. Dijkstra stuurt daarom een brief naar Coolen waarin zij aangeeft de gebreken door een derde te laten herstellen. Coolen reageert per mail dat geen sprake is van een aanneemovereenkomst. Het was een vriendendienst. Hij zal daarom ook niet de schadevergoeding betalen.
Dijkstra stapt vervolgens naar de rechter. Zij vordert Coolen te veroordelen te betalen € 23.026,91 aan begrote (herstel-)werkzaamheden. Dijkstra stelt dat sprake is van een aanneemovereenkomst. Er is een prijs afgesproken van € 25,00 per uur. Dijkstra heeft daarvoor € 4.847,00 betaald aan Coolen. Verder heeft Dijkstra Coolen voor materialen € 6.986,52 betaald.
Coolen verweert zich. Hij stelt dat hij geen orderbevestiging of facturen heeft verstuurd. De uurvergoeding was erg laag. Het was een vriendenprijsje van € 25,00 per uur. Verder kende hij Dijkstra als goed kennis.
De rechter oordeelt als volgt. De rechter vindt dat Coolen aansprakelijk is voor de schade. Dijkstra moet een deel van de schadevergoeding betalen. Er is namelijk sprake van een aanneemovereenkomst. Er is sprake van een opdrachtgever, een aannemer, een opdracht tot het bouwen van een badkamer en een vergoeding. De rechter oordeelt dat niet alle gestelde gebreken ook daadwerkelijk gebreken zijn. Daarom matigt hij het bedrag dat Coolen moet betalen tot € 6.591,72.
Tips
Een aannemer of deskundige die een vriendendienst wil verrichten kan een aantal zaken doen om te proberen aansprakelijkheid te voorkomen. Ik geef een aantal tips. De aannemer kan het beste:
- geen dan wel een hele lage vergoeding aannemen voor zijn eigen hulp;
- geen briefpapier of emailadres gebruiken van zijn onderneming;
- vooraf schriftelijk duidelijk maken dat hij hulp aanbied als vriendendienst;
- als hij geld ontvangt duidelijk maken dat dit enkel voor materiaal is.
Conclusie
Een aannemer of deskundige die als vriendendienst een ‘bevriende kennis’ wil helpen loopt een risico. Hij loopt het risico dat hij aansprakelijk is voor eventuele gebreken. In de jurisprudentie wordt als snel aangenomen dat de aannemer aansprakelijk is. Door goed op een aantal zaken te letten kan aansprakelijkheid mogelijk worden voorkomen. Indien u vragen heeft over aanneemovereenkomsten en/of aansprakelijkheid voor gebreken, kunt u met mij contact opnemen.
[1] Rb. ’s-Hertogenbosch 5 februari 2019, ECLI:NL:GHSHE:2019:424.
[2] De namen in dit verhaal zijn bedacht.
[3] Rechtbank Noord-Nederland 26 september 2017, ECLI:NL:RBNNE:2017:3639.
[4] De namen in dit verhaal zijn bedacht.